1954 Chausson APH 521/522 (F)

W latach 1954-1959 podpisywano rokrocznie umowy dotyczące zakupu chaussonów. Od 1954 roku dotyczyły one jednak dostaw nowego modelu - APH521. Pierwsze 10 wozów nadeszło drogą kolejową w dniu 19 października 1954 i od 2 listopada wyjechało na linie 116 i 125. Pierwotny kontrakt przewidywał zakupienie 50 sztuk, następnie liczbę tę powiększono do 94. W czasie Targów Poznańskich w 1955 roku podpisano następną umowę na kolejnych 75 autobusów. Od 1956 roku aż do maja 1959 roku trwały dostawy wersji APH 522. Zakupiono łącznie rekordową ilość 358 autobusów, przez co nowy chausson stał się kolejnym charakterystycznym pojazdem warszawskich ulic. Dostawy tego taboru stawiały stolicę na uprzywilejowanej pozycji względem innych miast, borykających się z trudnościami eksploatacyjnymi i niedoborem autobusów. Zobrazowaniem tych problemów może być sytuacja z 1957 roku, kiedy to Komisja Gospodarki Komunalnej i Komunikacji Rady Narodowej Krakowa poprosiła stolicę o przekazanie 12 chaussonów. Stolica miała jednak własne problemy komunikacyjne i zmuszona była odmówić.

Chausson APH 521 był autobusem o samonośnej konstrukcji nadwozia i niskiej masie własnej. Według różnych źródeł był przeznaczony do przewozu 70-80 pasażerów, w tym 30 na miejscach siedzących. Miał osobne stanowisko dla konduktora i wygodniejsze niż w APH 48 stanowisko kierowcy, czterocylindrowy silnik wysokoprężny Panhard 4HL o mocy 110 KM. Jednostkę napędową umieszczono z przodu pojazdu, obok stanowiska kierowcy. Autobus zużywał 24-28 litrów paliwa na 100 km. Zgodnie ze źródłem [1] APH 521 osiągał przebieg rzędu 600-800 tys. km przy 9-10 naprawach głównych. Chausson odznaczał się estetycznym wykończeniem wnętrza i bardzo wygodnymi siedzeniami lub fotelami. Używano go do dalekich wycieczek poza Warszawę. Górna część autobusu malowana była na kolor kremowy, dolna - na czerwony. Od 1956 roku autobusy wyposażano w urządzenia podgrzewające paliwo, ułatwiające zimny rozruch oraz podgrzewanie szyb przednich. Ulepszone zostały również skrzynki biegów i hamulce. W dostawie z kwietnia 1958 roku przody wozów były pomalowane w większej części na kremowo niż w innych, bowiem autobusy te były przeznaczone do obsługi linii pośpiesznych A, C i D. Autobusy o numerach 35 i 100 w odróżnieniu od innych wozów były trzydrzwiowe.

Według stanu na 31 grudnia 1960 w eksploatacji znajdowało się APH 521 - 165 sztuk i APH 522 - 192 sztuki. Autobusy te zdecydowanie poprawiły wygodę jazdy pasażerów i jakość usług komunikacji miejskiej. Jeszcze na początku 1966 roku planowano zakupić 50 Chaussonów dla wzmocnienia taboru. Od 1965 roku następują kasacje pierwszej wersji, na skutek ich zużycia oraz olbrzymich dostaw krajowych jelczy. Ostatnie autobusy tej marki widziano w kwietniu 1969 roku na liniach 100, 125 i 325.

Jeden egzemplarz został zachowany i skierowano go do Muzeum Techniki. Z biegiem lat jego stan ulegał jednak stopniowemu pogorszeniu. Na początku 2009 roku, w związku z przeprowadzką muzeum z działki przy ul. Żelaznej, zabytkowego chaussona uznano za 'eksponat niższej rangi' i zesłano do placówki w Chlewiskach.

[1] T. Mazurek, J. Kubalski, Komunikacja Miejska. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1968.

Okres produkcji 1954-1959
Okres eksploatacji 1954-1969
Ilość szt. 358
Zajezdnia Inflancka
UWAGI:
Wszystkie APH521/522 przeniesiono następnie do nowej zajezdni Redutowa.

DANE TECHNICZNE
Długość [mm] 10193
Szerokość [mm] 2500
Wysokość [mm] 2885
Rozstaw osi [mm] 5125
Masa [t] 7,5
Ilość miejsc 80
Miejsc siedz. 30
Ilość drzwi 2
Wysokość podłogi I 820
II 820
Silnik typ Panhard 4HL
poj. -
moc 110
skrzynia biegĂłw mechaniczna


Typowy stołeczny autobus przełomu lat 50- i 60-tych XX wieku


Chaussony w trakcie dostawy. Fot. Ekspress Wieczorny, 25.11.1955 r.


#110 linia 115 ul. Dwernickiego


#127 linia 125 ul. Nowy Ĺšwiat


#186 linia 137 ul. Korkowa


#420 linia 317 ul. Madalińskiego


#432 linia POWSIN


#456 linia 118 pl. Konstytucji


#474 linia 190


#480 linia 100 al. Szucha


#518 linia 125 pl. Trzech KrzyĹĽy


#524 linia 125 Nowy Ĺšwiat


wystawa taboru komunikacji miejskiej (1974)


wnętrze kabiny

fot. z archiwum Przegubowca, ze zbiorów Pawła Zadrożnego, z archiwum Marcina Stiasnego