Škoda 21Tr to niskopodłogowy trolejbus, produkowany w zakładach Škoda na przełomie XX i XXI w. w Czechach, w Ostrovie nad Ohrzą.

Konstrukcja
Prace nad budową nowego typu trolejbusów rozpoczęto w roku 1991. W tym czasie powstał również, zunifikowany z trolejbusem 21Tr, autobus Škoda 21Ab, którego prototyp wyprodukowano w 1995 roku. Wygląd nowych pojazdów zaprojektował inż. arch. Patrik Kotas.

Trolejbus 21Tr jest niskopodłogowym pojazdem z karoserią samonośną. Szkielet pojazdu jest stalowy, spawany z cienkich profili i blaszanych wytłoczek. Antypoślizgowa podłoga znajduje się na odcinku od pierwszych do drugich drzwi na wysokości 360 mm nad jezdnią (krawędź do wsiadania znajduje się jeszcze niżej – 345 mm). W tylnej części pojazdu podłoga znajduje się na wysokości 560 mm, pod siedzeniami jest podniesiona do 760 mm. Trolejbus może obniżyć prawą stronę do tego stopnia, że krawędź do wsiadania znajdzie się na wysokości 275 mm. Z prawej strony znajdują się trzy dwuskrzydłowe drzwi, które mogą być otwierane przez pasażerów.

Wyposażenie elektryczne opiera się na tyrystorach GTO. Napęd zapewnia silnik elektryczny szeregowy.

21TrACG
Jeden z trolejbusów 21Tr ma oznaczenie 21TrACG. Zamontowano w nim testowe wyposażenie elektryczne na bazie tyrystorów GTO. Powstało ono w wyniku współpracy Škody Ostrov i Akademii Nauk Republiki Czeskiej. Układy mechaniczne tego trolejbusu nie różnią się od tych, zastosowanych w seryjnym 21Tr, modernizacje dotyczą jedynie układów elektrycznych.

21TrACI
Trolejbusy 21TrACI wyposażone są w silnik asynchroniczny, wyposażenie elektryczne umieszczone jest w znacznej części w obudowach na dachu. Wyposażenie to powstało w wyniku prac firmy Škoda-Trakční motory. Pojazdy są ponadto wyposażone w pomocniczy agregat, który umożliwia wykorzystanie ich na odcinkach pozbawionych sieci trakcyjnej (np. przy objazdach).

21TrAC
Trolejbusy 21TrAC różnią się od typu 21TrACI tylko tym, że nie zostały wyposażone w dodatkowy agregat. Dzięki temu są lżejsze o 600 kg.

Elektrobus
W 2003 r. firma ČAS Znojmo kupiła jeden szkielet pojazdu, przeznaczony dla trolejbusu 21Tr. W wyniku współpracy VUT w Brnie, Škody i Elis Plzeň na jego bazie został wybudowany elektrobus. W pojeździe zainstalowano akumulatory niklowo-kadmowe, dzięki którym elektrobus może przejechać 110–130 km. Wadą jest większa masa pojazdu (18 t). Elektrobus jest używany w komunikacji miejskiej w Znojmie od 2004 roku, jednak obecnie (maj 2009), z powodu poważnej usterki, jest na dłuższy czas wyłączony z eksploatacji.

Prototypy
Prototyp trolejbusu 21Tr wyprodukowano w 1995 roku. W latach 1996–1997 był dokładnie testowany w Chomutowie i w Czeskich Budziejowicach (z numerem bocznym 43). Potem został wyłączony z eksploatacji i w roku 2000 zlikwidowano go w trakcie testów zderzeniowych.

Prototyp 21TrACG wyprodukowano w roku 1997. W latach 1997–1998 testowano go na linii do Jáchymowa i w Chomutowie. Po okresie testów dłuższy czas pozostawał u producenta. W 2005 roku przekazano go do Segedyna (Węgry), gdzie w otrzymał numer boczny T-810. Pojazd jest wciąż eksploatowany (2007).

Prototyp trolejbusu 21TrACI wyprodukowano w 1999 r. Do roku 2000 był testowany w Pilźnie (numer boczny 479), potem został przekazany do Hradca Králové, gdzie z numerem bocznym 50 jest wciąż eksploatowany (2007).

Dostawy
W latach 1995–2004 wyprodukowano w sumie 135 pojazdów (włączając w to wersje 21TrACG, 21TrACI i 21TrAC) oraz jeden szkielet.

Państwo Miasto Typ Lata dostaw Liczba Numery taborowe Uwagi
Bośnia i Hercegowina Sarajewo 21Tr 1997 2 4301, 4302
Czechy Brno 21Tr 1999–2001 39 3001–3039
21TrIGCT 2002 4 3040–3043
Czeskie Budziejowice 21Tr 1998–2000 5 43–47
Hradec Králové 21Tr 1997–2000 16 33–48
21TrACI 2000 1 50 prototyp ACI z pomocniczym spalinowym agregatem prądotwórczym
21TrAC 2002–2003 5 51–55
Igława 21Tr 1999–2001 7 48–54
21TrIGCT 2002–2004 3 55, 58, 61
Opawa 21Tr 2001 1 83
Ostrawa 21Tr 1996–2002 15 3301–3315
Pardubice 21Tr 2001–2004 15 385–399
Pilzno 21TrACI 2001–2004 18 479–496 wyposażone w spalinowy agregat prądotwórczy [12]
Škoda Ostrov 21Tr 1995 1 – prototyp
Znojmo szkielet 2003 1 – wykorzystany do budowy elektrobusu 21Eb
Kazachstan Ałmaty 21TrAC 2004 1 –
Węgry Segedyn 21Tr 2001 1 T-800
21Tr Progress 2005 1 T-810 dawny prototyp ACG
Słowacja Bratysława 21TrAC 2003 1 6401
Łączna liczba: 135

Dane techniczne
Producent: Škoda, Ostrov, Czechy
Okres produkcji: 1995-2004
Wyprodukowanych: 135 egz.
Typ nadwozia: niskopodłogowy trolejbus klasy Maxi
Napięcie zasilania: 600 V DC
Liczba drzwi: 3
Układ drzwi: 2-2-2
Szerokość drzwi: … mm
Wysokość podłogi: 360/560 mm
Liczba miejsc siedzących: 26
Liczba miejsc stojących: 60
Liczba miejsc ogółem: 86
Silniki trakcyjne: typu 1ALS2741 tN, prądu stałego
typu MLU 3649 K/4, asynchroniczny
Układ rozruchu: …
Moc ciągła: 190-238 KM (140-175 kW) przy … obr./min
Moc godzinna: … KM (… kW) przy … obr./min
Maksymalny moment obrotowy: … Nm przy … obr./min
Skrzynia biegów: …
Układ napędowy: …
Długość: 11 760 mm
Szerokość: 2500 mm
Wysokość: 3365 mm
Rozstaw osi: 5900 mm
Prześwit: 395 mm
Masa własna: 10 950 kg (21Tr, 21TrACG)
11 850 kg (21TrACI)
11 250 kg (21TrAC)
Prędkość maksymalna: 65 km/h
Średnica zawracania: 21,4 m
Pokrewne: Skoda 21Ab