Raba 118 - węgierska oś napędowaJacek Pudłowtorek, 18 maja 2010 19:54
Czy Ikarus byłby legendą, gdyby nie jego wysokie, niosące się przy dużej prędkości wycie? Trzeba przyznać, że dźwięki wydawane przez wszechobecne niegdyś modele 260 i 280 wpadają w ucho i są tym, co odróżnia autobusy starych generacji od nowoczesnych, cichobieżnych pojazdów. Oś napędowa Raba, odpowiedzialna za ten hałas, jest jednym z elementów, który zapewniał ikarusom długą i niezawodną eksploatację.
Na wstępnie krótko o samych zakładach Raba. Powstały one w 1896 roku i pierwotnie wytwarzały wagony kolejowe, jednak wkrótce wkroczyły w rozwijającą się branżę motoryzacyjną. Produkowały one samochody ciężarowe, silniki i osie. W okresie socjalizmu były jednym z największych pracodawców na Węgrzech, zatrudniając w kilku oddziałach kilkadziesiąt tysięcy pracowników. Jako dostawca podstawowych komponentów (silniki i osie) do ikarusów zakłady Raba przyczyniły się w dużym stopniu do kapitalnego sukcesu węgierskich autobusów.
Od lat 70-tych w gigantycznych ilościach produkowane były osie napędowe Raba 018. W okolicach 1983 roku oś zmodernizowano i oznaczono numerem 118. W Polsce osie te poza ikarusami występowały licznie w samochodach ciężarowych Jelcz 315 i pochodnych oraz Autosanach H10-11.
Raba 118 to most napędowy o klasycznym układzie ze zwolnicami walcowymi w piastach.
Most o klasycznym układzie to most z przekładnią główną umieszczoną pośrodku, w przeciwieństwie do mostów portalowych z autobusów niskopodłogowych z bocznym umiejscowieniem przekładni głównej. Zwolnice w piastach służą zwiększaniu całkowitego przełożenia osi napędowej, lub pozwalają na zmniejszenie wymiarów przekładni głównej przy niezmienionym przełożeniu całkowitym. Mniejsza obudowa przekładni głównej to tym samym możliwość niższego poprowadzenia podłogi, co ułatwia dostęp do wnętrza w wypadku autobusu i zwiększa objętość przestrzeni ładunkowej w wypadku samochodu ciężarowego.
Przyjrzyjmy się poszczególnym elementom osi napędowej Raba 118.
Potężna, odlewana obudowa:
Zamontowana wewnątrz obudowy stożkowa przekładnia główna:
Elementy mocowane do obudowy: piasta, bęben hamulcowy, tarcza piasty:
Wewnątrz obudowy łożyskowana jest półoś, przekazująca napęd z przekładni głównej do zwolnic.
[img]L2hvbWUvcHJ6ZWd1Ym8vcHVibGljX2h0bWwvcHVibGljeXN0eWthL2ltYWdlcy9zdG9yaWVzL2FydHlrdWx5L3JhYmEtMTE4L3BvbG9zLWZvdG8uanBn.jpg[/img]
Fotografie zdemontowanych zwolnic:
Droga przeprowadzenia napędu przez oś napędową Raba 118 jest następująca: poprzez wał napędowy napęd jest wprowadzany na wałek atakujący. Wałek atakujący kończy się kołem zębatym zazębionym z kołem talerzowym - razem tworzą one parę stożkową. Do koła talerzowego przykręcona jest obudowa mechanizmu różnicowego i obraca się ona razem z nim. Obracanie się obudowy mechanizmu wymusza ruch zamocowanych wewnątrz kół satelitów, które zazębione są z koronkami - małymi kołami zębatymi, które założone są na stale na półosiach. W ten sposób napęd wyprowadzany jest z mechanizmu różnicowego na półosie. Półosie na drugim końcu również posiadają koła zębate, zazębiające się z kołami zębatymi zwolnic. Ze zwolnic napęd przenoszony jest na wewnętrzne uzębienie koła na stałe zamocowanego do piasty. Wymuszane jest obracanie się piasty, do której przykręcone są koła pojazdu.
Literatura:
1. Ekspluatacja i remont awtobusow Ikarus, Moskwa Transport, Moskwa 1987
2. Katalog części mostu napędowego Raba 118
